CİDE
Cide Kültürü
Cide Batı Karadeniz Bölgesinde Kastamonu ilinin bir ilçesidir. Cide sırtını Küre Dağları'na yaslamış, içinden akan deresi ile susuzluğunu gidermiş, verimli toprağından yiyeceğini elde edip, geçimini sağlamış, doğal bir liman kıyısına kurulmuş doğa harikası bir yerleşim yeridir. Bünyesinde yeşil ve mavinin en güzel tonlarını bir arada bulunduran sahil kasabası olan Cide, M.Ö. 1400 yıllarına uzanan bir yerleşme tarihinin olmasına karşılık, doğal güzelliklerini korumuş, bir cennet parçasıdır. Cide'nin hangi isimle ne zaman nerede ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihi kaynaklara bakıldığında Cide'de Gasgasların, Paflagonyalılar'ın, Henetler'in, Romalılar'ın, Bizanslıların, Candaroğullarının ve Osmanlılar'ın Yaşadığı yazılanlar arasındadır.Cide İlçesi kilometrelerce uzanan sahili, kıyıya dimdik inen dağların önünde muhteşem güzellikteki koylar ve her yanı yemyeşil ormanlarıyla Rıfat ILGAZ' a ilham kaynağı olmuştur.
RIFAT ILGAZ :1911 yılında Cide'de doğdu. Şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. Cide’ yi çok seven Rıfat ILGAZ “Hababam Sınıfı” adlı eserin yazarıdır diğer bazı eserleri de şunlardır;
Sarı Yazma, Karartma Geceleri, Karadeniz'in Kıyıcığında, Yıldız Karayel, Halime Kaptan, Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı İcraatın İçinde, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Pijamalılar, Apartman Çocukları, Rüşvetin Alamancası, Çalış Osman Çiftlik Senin, Don Kişot İstanbul'da , Nerde O eski Usturalar, Hoca Nasreddin ve Çömezleri, Garibin Horozu, Geçmişe Mazi, Dördüncü Bölük, Şeker Kutusu, Sosyal Kadınlar Partisi ve Radarın Anahtarı’ dır. 7 Temmuz 1993` de aramızdan ayrılmıştır.
Cideliler onun anısını yaşatmak amacıyla 1996 yılından itibaren “Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali” düzenlenmiştir. 2004 yılında 9. ‘su gerçekleştirilen festival, her geçen sene daha coşkulu kutlanmaktadır. Cide dışında yaşayan Cidelilerin yoğun olarak katıldığı bu festivaller ilçenin kültürel gelişimine oldukça katkıda bulunmaktadır.
Cide uzun yıllardan bu yana göç veren bir yerleşim yeridir. Yurt içi ve yurt dışı, bu göçler yerel kültürün ulusal ve evrensel kültürden etkilenmesini sağlamış, yerel kültürel özelliklerde, hızlı değişimler gözlenmektedir.
.:. Yerel Kültürel Özellikler
Giyim:
Yerel kıyafetler ulusal ölçekte değerlendirildiğinde özellikle kadın kıyafetlerinde farklılıklar gözlenmektedir. Bu kadın kıyafetinde en belirgin nokta Rıfat ILGAZ’ın şiirlerine ve romanlarına da konu olan Sarı Yazma dır. Kadınlar baş örtüsü olarak kullandıkları sarı renkli bu yazma sembol haline gelmiştir. Fabrikasyon üretimin henüz gelişmediği dönemlerde Sarı Yazma Cide’nin Başköy adlı köyünde yaşayan Mehmet GENÇ tarafından doğal ahşap baskı kalıpları kullanılarak yapılmakta idi. Halen çok az da olsa aynı kişi tarafından üretim yapılmaktadır. Kıyafetin diğer bölümleri ise şöyledir; Uzun bol etekli elbise (göynek), Kırmızı paçalı şalvar (don) ve Belde kuşak şeklindedir. Evlilik törenleri: Mani Örnekleri: .:. CİDE İLE İLGİLİ ŞİİR ÖRNEKLERİ |
|
BEN CİDEYİM |
Kapusu sonra mağaza Benzemem hiç boğaza Balığım canlı taze Beni gör vakit varken Hem olta, hem fileyim Vazgeçilmez CİDE’yim Coşkulu dalgalarım Günler sürer çağlarım Bazen durgun ağlarım Beni gör vakit varken Kotraları nideyim Takalarla CİDE’yim Ne İmroz, ne Abatros Ne Apler, ne de Toros Huzur verir Gideros Beni gör vakit varken Ağaç değil fideyim Büyüyen bir ilçeyim Özlem dolu dağlarım Hüzünlü yağmurlarım Ben sevginle yaşarım Beni gör vakit varken Güneş, dağ, bir de deniz İşte cennet CİDE’yim |
Nevzat KARAMAN |
|
ŞU CİDE'NİN ÇEŞMESİ Şu Cide'nin çeşmesi, |